Informacja publiczna. Masz prawo!

Czas czytania: 4 min.

Informacją publiczną jest każda informacja o działalności osób oraz instytucji, które pełnią funkcje publiczne, wykonują zadania publiczne lub gospodarują środkami publicznymi.

Jedną z największych przeszkód w uzyskaniu informacji publicznej w Polsce jest nadużywanie przez urzędy kategorii informacji przetworzonej, co miało miejsce w przypadku UMiG w Solcu.

USTAWA –  dla zainteresowanych.

Wnioski o udostępnienie informacji publicznej nie wymagają podstawy prawnej – ani ustawowej, ani konstytucyjnej.  Wystarczy wskazać przedmiot żądania , formę udostępnienia i podmiot, od którego domagamy się informacji. Nie trzeba wypełniać żadnych formularzy, przynosić żadnych zaświadczeń ani przedstawiać jakichkolwiek wyjaśnień; nie trzeba nawet podpisu! Wniosek może być jednozdaniowy, anonimowy. Organ musi go rozpatrzyć dokładnie tak samo, jak każdy inny.

Kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie udostępnia informacji publicznej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Dla formalności można posłużyć się naszym wnioskiem (do modyfikacji), na końcu artykułu.

Kogo można pytać?

• wszystkie organy władzy publicznej,
• organy samorządów gospodarczych i zawodowych,
• państwowe i samorządowe osoby prawne,
• podmioty reprezentujące państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne,
• partie polityczne,
• reprezentatywne organizacje związkowe i pracodawców,
• pozostałe instytucje, czyli  inne podmioty w zakresie, w jakim wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym (np. szkoła niepubliczna czy organizacja pozarządowa).

O co można pytać?

• Można pytać o wszystko, co dotyczy działalności instytucji wykonujących zadania publiczne,
• Można pytać o wszystko, co jest związane z wydatkowaniem publicznych pieniędzy – na przykład o umowy podpisywane przez urząd, faktury, konkursy etc.
• Można pytać o informacje, które są w posiadaniu władz, a niekoniecznie zostały przez nie wytworzone – na przykład wyniki kontroli przeprowadzonej przez zewnętrzny podmiot
• Można uczestniczyć w posiedzeniach rady gminy, sejmu i senatu i je nagrywać.
  Czy można też uczestniczyć w posiedzeniach komisji rady gminy? To uprawnienie gwarantowane przez ustawę o samorządzie gminnym – Art. 11 b. ust. 2:

 

Nie istnieje zamknięta lista informacji publicznych, istnieją za to przykładowe ich kategorie, jak m.in.:

• informacje o majątku instytucji (np. faktury za wykonanie usługi na rzecz gminy),
• informacje o naborze kandydatów na wolne stanowiska (np. protokół z posiedzenia komisji konkursowej),
• treść wyroków sądowych (np. w sprawie o pozbawienie mandatu radnego),
• informacja o prowadzonych rejestrach (np. rejestr umów).

Można pytać o informacje dotyczące nie tylko samej instytucji, ale też jej pracowników pełniących funkcje publiczne, opłacanych ze środków publicznych . Nasze pytania mogą dotyczyć m.in. wykształcenia, podstawowego wynagrodzenia czy przyznawanych nagród.

Co może urząd?

• odpowiedzieć na wniosek i przedstawić wnioskowaną informację
• przedłużyć termin odpowiedzi do 2 miesięcy z uwagi np. na brak odpowiedzialnego pracownika.
• wezwać do podania danych w celu wydania decyzji administracyjnej (14 dni)
• poprosić o przedstawienie interesu publicznego (14 dni)
• wezwać do zapłaty określonej kwoty jeśli np. poprosimy o udostępnienie danych na płycie CD (14 dni)
• umorzyć sprawę, gdy nie odpowiemy na wezwanie
• wydać decyzję odmowną na podstawie KPA
• nie odpowiedzieć lub odpowiedzieć nie w pełni.

Bezczynność i sąd.

Bezczynność w zakresie udzielenia informacji publicznej może mieć miejsce również w przypadku udzielenia informacji innej niż taka, której oczekuje wnioskodawca, tudzież udzielenia informacji niepełnej czy chaotycznej.

Na bezczynność składamy skargę do WSA za pośrednictwem urzędu gminy.  Koszt to 100 zł. Jeśli nie zapłacimy od razu sąd nas o to poprosi. Brak opłaty to brak rozpoznania skargi.

Odwołanie.

Odwołanie przysługuje nam wtedy, gdy istnieje organ wyższego stopnia w stosunku do tego, od którego otrzymaliśmy decyzję odmowną. W przypadku wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty i marszałka województwa będzie to Samorządowe Kolegium Odwoławcze (SKO).

 

---

Wniosek o informację publiczną

Na podstawie art. 2 ust. 1 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1764 z późn. zm.), zwracam się z prośbą o udostępnienie informacji w zakresie:

– wnoszę o udostępnienie rejestru wszystkich umów zawartych przez urząd w 2022 roku.