RIO miażdzy uchwałę Rady Powiatu Lipskiego

Czas czytania: 10 min.

Radnych się wybiera i potem słuch po nich ginie. Zazwyczaj. I gminni i powiatowi spotykają się raz na miesiąc, na godzinę, dwie. Uchwalą co mają uchwalić i znowu wolne. Ale zarobki są.

Jak często spotykacie się i rozmawiacie z radnymi?

Znacie ich inicjatywy uchwałodawcze? Wiecie co zrobili dla mieszkańców?

Lipscy radni powiatowi ostatnio uchwalili uchwałę o dotacjach na prace konserwatorskie. Znalazły sie w niej bardzo dziwne zapisy, na co natychmiast zwróciła uwagę Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie.

Poniżej jej opinia. Skróciliśmy uchwałę, ze względu na jej długość, sens mamy nadzieję pozostał.

Tutaj możesz przeczytać tekst w całości.

Pytanie: kto i dla kogo/pod kogo to napisał?

RIO zakwestionowało też uchwałę dotyczącą budżetu, mimo skarbnika z nagrodami. Przeczytacie o tym na stronie RIO.

Na samym dole artykułu link z zarobkami radnych.

Uchwała Nr 20.322.2023
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie
z dnia 30 sierpnia 2023 r.
w sprawie orzeczenia nieważności uchwały Nr LXIX/383/2023 Rady Powiatu Lipskiego z dnia 10 sierpnia 2023 r. w sprawie zasad i trybu udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku z terenu powiatu lipskiego wpisanym do rejestru zabytków lub gminnej ewidencji zabytków, sposobu jej rozliczania oraz sposobów
kontroli w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków [….] – Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie uchwala, co następuje:

§ 1
Orzeka o nieważności uchwały Nr LXIX/383/2023 Rady Powiatu Lipskiego z dnia 10 sierpnia 2023 r. […], z powodu istotnego naruszenia art. 81 ust. 1 i art. 77 ustawy z dnia 23 lipca
2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2022 r. poz. 840 z późn. zm.) oraz § 6 w związku z § 143 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. z 2016 r. poz. 283), art. 7 ust. 3 i 3a ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 702), art. 250 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1270 z późn. zm.), art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461 z późn. zm.)

§ 2
Na niniejszą uchwałę służy Powiatowi Lipskiemu skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia, za pośrednictwem Kolegium Regionalnej Izby  Obrachunkowej w Warszawie.

Uzasadnienie

W dniu 11 sierpnia 2023 r. do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie wpłynęła uchwała Nr LXIX/383/2023 Rady Powiatu Lipskiego z dnia 10 sierpnia 2023 r.[…]
Badając przedmiotową uchwałę, Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie ustaliło i zważyło, co następuje:

Rada Powiatu Lipskiego przedmiotową uchwałą określiła zasady i tryb udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku z terenu powiatu lipskiego
wpisanym do rejestru zabytków lub gminnej ewidencji zabytków, sposobu jej rozliczania oraz sposobów kontroli w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków. Organ stanowiący Powiatu Lipskiego  zarówno w komparycji badanej uchwały, w podstawie prawnej, jak i w jednostkach redakcyjnych uchwały odniósł się do Rządowego Programu Odbudowy Zabytków do czego nie posiada delegacji ustawowej. W podstawie prawnej powołał się na zapisy § 3 ust. 2 pkt 2 uchwały nr 232/2022 Rady Ministrów z dnia 23 listopada 2022 r. w sprawie ustanowienia Rządowego Programu Odbudowy Zabytków, […]

Rada Powiatu Lipskiego w akcie prawa miejscowego, jakim jest niewątpliwie badana uchwała, która adresowana jest do nieograniczonego kręgu podmiotów, uregulowała zasady dotyczące udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane realizowane w ramach Rządowego Programu  Odbudowy Zabytków, do czego nie posiadała delegacji ustawowej. […]

Przekroczenie tego upoważnienia stanowi istotne naruszenie przepisu kompetencyjnego, […]
Należy zauważyć, że przywołanie w podstawie prawnej obok przepisów kompetencyjnych, o których mowa w art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, dyspozycji art. 221 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1270 z późn. zm.) jest czynnością zbędną, albowiem przepis art. 81 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków stanowi wyłączną podstawę prawną do podjęcia dwojakiego rodzaju uchwał zastrzeżonych do kompetencji organu stanowiącego jednostkę samorządu terytorialnego, tj. uchwały  określającej zasady udzielania dotacji oraz następczej w stosunku do niej uchwały o przyznaniu dotacji (zob. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 8 października 2019 r. I SA/Gd 782/19, LEX nr 2731445).

W § 3 ust. 4 badanej uchwały Rada Powiatu Lipskiego określiła, że dotacja na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane udzielana podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą, w tym w zakresie rolnictwa, w rozumieniu unijnego prawa konkurencji, w zakresie w jakim dotyczy nieruchomości wykorzystywanej do prowadzenia tej działalności stanowi pomoc de minimis w rozumieniu rozporządzenia Komisji (UE) Nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. U. UE L Nr 352 z 24.12.2013 r. z późn. zm.) lub pomoc de minimis w rolnictwie w rozumieniu rozporządzenia Komisji (UE) Nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. U. UE L Nr 352 z 24.12.2013 r. z późn. zm.).
[…]
Z cytowanych uregulowań wynika, że dotacje mogą być udzielane także podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą. Tym samym mogą stanowić pomoc de minimis, o której mowa w ustawie o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. […] Stąd też zdaniem Kolegium Izby projekt badanej uchwały winien być zgłoszony Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w trybie art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 702), w celu
uzyskania ewentualnych zastrzeżeń dotyczących przejrzystości zasad udzielania pomocy.
Z tych samych powodów, […], projekt badanej uchwały winien być zgłoszony Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Z przedłożonego przez Przewodniczącego Rady Powiatu Lipskiego pisma Nr BRP.0711.2.13.1.2023 z dnia 11 sierpnia 2023 r. wynika, że projekt badanej uchwały nie został zgłoszony Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jak również Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zdaniem Kolegium Izby niezgłoszenie projektu uchwały wymienionym organom, stanowi naruszenie procedury podejmowania uchwał, co zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, należy zaliczyć do istotnych naruszeń, skutkujących nieważnością uchwały (tak: wyrok NSA z dnia 17 lutego 2016 r. II FSK 3595/13).
W konsekwencji należy uznać, że badana uchwała została podjęta z istotnym naruszeniem art. 7 ust. 3 i 3a ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej.

Rada Powiatu Lipskiego uchwaliła, że wnioskodawca może złożyć wyłącznie jeden wniosek, o dotację w jednej z trzech kategorii: 1) do 150 000 złotych brutto, 2) do 500 000 złotych brutto, 3) do
3 500 000 złotych brutto (§ 3 ust. 3 uchwały). Kolegium Izby zauważa, iż z art. 77 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nie wynika upoważnienie do decydowania – w akcie prawa
miejscowego, wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 81 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – o sposobie i metodologii wyliczania nakładów koniecznych (prac), czyli ich różnicowania (wprowadzanie quasi-kategoryzacji) oraz wyliczania ich w wartościach brutto (tj. z podatkiem VAT lub bez naliczania tego podatku).

W ocenie Kolegium Izby zacytowane postanowienia nie wynikają również z przepisów prawa materialnego dotyczących podatku od towarów i usług. Wobec powyższego zapisy § 3 ust. 3 badanej uchwały, wykraczają poza zakres upoważnienia ustawowego udzielonego organowi stanowiącemu w art. 81 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
[…]
Powiat Lipski przyjętymi rozwiązaniami w § 6, § 7 i § 8 uchwały powielił w istocie przepisy i założenia opracowanych w Rządowym Programie Odbudowy Zabytków. W ocenie Kolegium Izby brak jest materii podlegającej uregulowaniu w drodze aktu prawa miejscowego przez Radę Powiatu na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków.
[…]

W ocenie Kolegium Izby żaden z wyżej wymienionych przepisów ani żaden inny obowiązujący przepis prawa, w tym ustawy  o samorządzie powiatowym, nie daje kompetencji organowi stanowiącemu do podjęcia w takiej postaci badanej uchwały. Regulacje odnoszące się do § 6 ust. 4 uchwały, również nie mieszczą
się w kompetencji przyznanej organowi stanowiącemu na podstawie art. 81 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, zgodnie z którym organ stanowiący może udzielić dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków na zasadach określonych w podjętej przez ten organ uchwale.

Należy bowiem w tym miejscu rozróżnić uchwałę w sprawie zasad udzielania dotacji od uchwały w sprawie przyznania dotacji konkretnemu podmiotowi. Zgodnie z ugruntowaną linią
orzeczniczą sądów administracyjnych, do istotnych naruszeń skutkujących nieważnością uchwały zalicza się naruszenie: przepisów wyznaczających kompetencje do podejmowania uchwał, przepisów prawa ustrojowego, przepisów prawa materialnego przez wadliwą ich wykładnię, a także przepisów regulujących procedurę podejmowania uchwał (tak: wyrok NSA z dnia 17 lutego 2016 r. II FSK 3595/13,  wyrok WSA w Olsztynie z dnia 20 października 2015 r. I SA/OI 384/15).

[…]

Kolegium Izby stoi na stanowisku, iż  stosownie do dyspozycji zawartej w art. 250 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, do wyłącznej kompetencji zarządu jednostki samorządu terytorialnego, należy zawarcie umowy  o udzielenie dotacji, w tym określenie w niej elementów obligatoryjnych, sformułowanych na podstawie  upoważnienia ustawowego. Wobec powyższego Rada Powiatu nie posiadała kompetencji do wskazania w treści aktu prawa miejscowego, jakiego rodzaju poszczególne elementy umowy miałyby być zawarte
przez Zarząd Powiatu w umowie z potencjalnym beneficjentem dotacji. Przytoczone sformułowania Rady Powiatu w sposób istotny naruszają zatem art. 250 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, ponieważ postanowienia aktów prawa miejscowego nie mogą wykraczać poza granice kompetencji przysługujących organom na podstawie przepisów ustawowych, a tym samym powodować wzajemnego ich przenikania. Ustawodawca nie przypisał organowi stanowiącemu kompetencji do kreowania elementów umowy. […] Przekroczenie tego upoważnienia stanowi istotne naruszenie przepisu kompetencyjnego, na co wskazuje orzecznictwo sądów administracyjnych. WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 28 października 2015 r.  […]

W Załączniku Nr 1 „Wniosek o udzielenie dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków lub ewidencji zabytków w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków” w poz. 2 – „Opis inwestycji” posłużono się zwrotem niedookreślonym „itp.”.
W ocenie Kolegium Izby zapisy takie, jak: „itp., etc., itd., np.” mogą prowadzić do wystąpienia niedozwolonego luzu interpretacyjnego oraz uznaniowości dokonującego oceny w tym zakresie, przy czym używanie zwrotów niedookreślonych jest niedopuszczalne. […]

W Załączniku Nr 1 zawarto oświadczenia (dotyczy pkt 1, pkt 2, pkt 4, pkt 5, pkt 7, pkt 8), które wykraczają poza delegację art. 81 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. […]
Niniejsze regulacje nie mieszczą się w pojęciu „zasad udzielania dotacji” i są zbędne w postanowieniach badanej uchwały. W związku z czym, Rada Powiatu Lipskiego bezpodstawnie zobowiązała wnioskodawcę do złożenia szeregu oświadczeń, które wychodzą poza upoważnienie wynikające z art. 81 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. […] Następnie organ stanowiący uchwalił Załącznik Nr 2 „Karta oceny formalnej nr wniosku” oraz Załącznik Nr 3 „Karta oceny merytorycznej nr wniosku”, które również
pozostają poza delegacją ustawową, o której mowa w art. 81 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece  nad zabytkami. Uregulowania te również pozostają w sprzeczności z art. 94 Konstytucji RP, który jednoznacznie określa, że stanowienie prawa miejscowego następuje na podstawie i w granicach upoważnień ustawowych, co wyklucza dopuszczalność, wyjścia aktem prawa miejscowego poza granice upoważnienia ustawowego. […] Zgodnie z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.
[…]
Rada Powiatu Lipskiego zapisem § 13 badanej uchwały określiła, że uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. W ocenie Kolegium Izby uchwała w sprawie zasad i trybu udzielania dotacji powinna być opublikowana w taki sposób, aby adresaci mogli się zapoznać z jej treścią, zatem jej wejście w życie powinno nastąpić z minimalnym czternastodniowym okresem vacatio legis, zgodnie z przepisem art. 4 ust. 1 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Należy podkreślić, że podjęcie badanej uchwały obejmuje zarówno sam fakt jej uchwalenia przez radę jak i (co należy podkreślić) należytą publikację w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego. […]

[…]Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą sądów administracyjnych,
do istotnych naruszeń skutkujących nieważnością uchwały zalicza się naruszenie przepisów
wyznaczających kompetencje do podejmowania uchwał, przepisów prawa ustrojowego, przepisów
prawa materialnego przez wadliwą ich wykładnię, a także przepisów regulujących procedurę
podejmowania uchwał (tak: wyrok NSA z 17 lutego 2016 r. II FSK 3595/13, wyrok WSA w Olsztynie
z dnia 20 października 2015 r. I SA/OI 384/15, wyrok NSA z 11 lutego 1998 r. II SA/Wr 1459/97).
Z podanych powodów Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie orzekło, jak w sentencji
uchwały.
Przewodniczący
Wojciech Tarnowski

 

Diety radnych gminnych i powiatowych