Pierwsza Pomoc – podstawowa wiedza!

Czas czytania: 7 min.

Pierwsza pomoc powinna być udzielana przez każdą osobę, która ma choć podstawową wiedzę na jej temat. To nie tylko nasz obowiązek moralny, ale i prawny – reguluje to kilka przepisów między innymi Kodeksu karnego, Kodeksu wykroczeń kierowców, czy Ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym.

Szkolenia pierwszej pomocy muszą przejść wszyscy pracownicy szkół publicznych i niepublicznych, nie tylko nauczyciele – tak jak to było do tej pory. Bezpieczeństwo dzieci w szkołach zależne jest również od kucharek, czy woźnych. Wiele firm zbroi swoich pracowników w wiedzę z zakresu udzielania pierwszej pomocy, co oczywiście jest bardzo dobrym posunięciem w kierunku ogólnego bezpieczeństwa podczas wykonywanej pracy, ale również dla całego społeczeństwa. Wiedza, którą posiądziemy na szkoleniach w pracy idzie z nami do domu gdzie również może się przydać mimo, że nasz salon nie jest wyposażony w taśmociąg, czy piły szablaste.
Społeczeństwo wymaga poczucia bezpieczeństwa, poniekąd jest to jedna z podstawowych potrzeb człowieka. Dlatego tak ważne jest, aby odbywać szkolenia pierwszej pomocy, bo im więcej osób znających najprostsze założenia postępowania z poszkodowanymi, tym większa szansa na to, że i nami w razie nieszczęśliwego wypadku ktoś się zajmie fachowo. Pamiętajmy o tym, że zanim przyjedzie karetka pogotowia ratunkowego, minie kilka minut, które mogą być decydującymi dla zdrowia i życia.
Każda próba podjęcia pomocy jest lepsza od żadnej, a satysfakcja z dokonanych czynów zostanie z nami na długo.

Szkolenia pierwszej pomocy

Na rynku dostępnych jest mnóstwo szkoleń, które nie wymagają żadnych kwalifikacji wstępnych dla kursantów. A więc nawet największy laik jest w stanie zdobyć potrzebną wiedzę, aby w przyszłości móc uratować komuś życie. Pro-Medic w Lipsku ma do dyspozycji szkolenia z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej, kursy kwalifikowanej pierwszej pomocy, po których otrzymujemy tytuł ratownika, szkolenia medycyny pola walki, studia licencjackie o kierunku ratownictwo medyczne, bądź wszystkie inne z rodziny medycznych.
Wyłącznie od chęci i zaangażowania zależy w jakim stopniu opanujemy niezbędną wiedzę.

Bezpieczeństwo podczas udzielania pierwszej pomocy

Po pierwsze – nie szkodzić! Nie narażaj się na ryzyko wykonując niepewne i nieprzemyślane działania.
Główną zasadą, którą bezwzględnie powinna kierować się osoba udzielająca pomocy jest bezpieczeństwo własne oraz osób znajdujących się w pobliżu. Pamiętając o słowach, że dobry ratownik to żywy ratownik. Otoczenie, w którym się znajdujemy może nieść ze sobą zagrożenia w postaci nadmiernego ruchu ulicznego, zadymienia i zagrożenia pożarem, niesprzyjających warunków atmosferycznych, czy agresji.
Osoba udzielająca pomocy powinna także wyeliminować zagrożenie w postaci możliwości zakażenia się od poszkodowanego, który może okazać się np. nosicielem wirusa HIV, HBV, HCV. W tym celu konieczne jest unikanie bezpośredniego kontaktu z krwią i innymi płynami ustrojowymi. Podczas przeprowadzania czynności ratunkowych należy mieć założone rękawiczki, a także używać maseczki do resuscytacji. Pamiętajmy o apteczkach pierwszej pomocy, których zawartość w znacznym stopniu może ułatwić nasze działania.

Zasady udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach

Po upewnieniu się, że ratownikowi nic nie zagraża, należy podjąć następujące kroki:

1. Podejdź do poszkodowanego i oceń jego stan.
2. Sprawdź czy jest przytomny – delikatnie potrząśnij za ramiona i zapytaj „co się stało / czy mnie słyszysz?”:

• • jeżeli reaguje – zostaw poszkodowanego w pozycji bezpiecznej, o ile nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo; dowiedz się jak najwięcej o jego stanie i wezwij pomoc jeśli będzie potrzebna, regularnie oceniaj jego stan; telefon na pogotowie ratunkowe (numer 999 lub 112). Podczas zgłoszenia alarmowego należy podać następujące informacje: kto wzywa pomoc, dokładne miejsce wypadku, rodzaj i opis wypadku, kto został poszkodowany i ile osób potrzebuje pomocy medycznej, jakie czynności ratunkowe zostały wykonane, czy istnieją inne zagrożenia. Nie należy przerywać rozmowy, dopóki nie zadecyduje o tym dyspozytor,
  • jeżeli nie reaguje – głośno zawołaj o pomoc, jeśli jest to możliwe odwróć poszkodowanego na plecy.

3. Udrożnij drogi oddechowe poszkodowanego wykonując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy:

• • umieść jedną rękę na czole poszkodowanego i delikatnie odegnij jego głowę do tyłu,
  • opuszki palców drugiej ręki umieść na żuchwie poszkodowanego, a następnie unieś ją w celu udrożnienia dróg oddechowych.

4. Utrzymaj drożność dróg oddechowych a następnie słuchem, wzrokiem i dotykiem znajdź prawidłowy oddech:

• • nasłuchuj przy ustach,
  • wzrokiem oceń ruchy klatki piersiowej,
  • wyczuj ruch powietrza na swoim policzku.

W pierwszych minutach po zatrzymaniu krążenia poszkodowany może słabo oddychać lub wykonywać głośne, pojedyncze westchnięcia. Nie należy ich mylić z prawidłowym oddechem. Na ocenę wzrokiem, słuchem i dotykiem przeznacz nie więcej niż 10 sekund. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości, czy oddech jest prawidłowy, działaj tak, jakby był nieprawidłowy:

• Jeżeli oddech jest prawidłowy – ułóż poszkodowanego w pozycji bocznej bezpiecznej, wezwij pomoc i regularnie monitoruj oddech,
• Jeżeli oddech nie jest prawidłowy – wezwij pomoc i rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową według następujących kroków:

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa

• uklęknij na obu kolanach w miarę możliwości najbliżej poszkodowanego,
• znajdź środek klatki piersiowej i ułóż na nim jedną z dłoni, drugą dłoń połóż na pierwszej a następnie spleć palce obu dłoni i upewnij się, że miejsce, w którym je położyłeś nie będzie powodowało uciśnięć nadbrzusza,
• pochyl się nad poszkodowanym, wyprostuj ramiona, zablokuj łokcie,
• wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej na głębokość 5-6 cm w tempie 100-120 razy na minutę (2 uciśnięcia na sekundę); po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę nie odrywając dłoni od mostka; czas uciskania i zwalniania nacisku powinien być taki sam,
• po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej udrożnij drogi oddechowe, odginając głowę i unosząc żuchwę,
• zaciśnij skrzydełka nosa i obejmij szczelnie usta poszkodowanego swoimi ustami,
• weź normalny wdech i wdmuchnij powoli powietrze do ust poszkodowanego, obserwując jednocześnie, czy klatka piersiowa się unosi – taki oddech ratowniczy jest efektywny,
• wykonaj 2 takie wdechy w czasie nie dłuższym niż 5 sekund,
• jeżeli wykonane oddechy nie powodują oczekiwanego uniesienia się klatki piersiowej należy ponownie sprawdzić jamę ustną i usunąć ewentualne ciało obce, sprawdzić czy odgięcie głowy i uniesienie żuchwy jest dobrze wykonane,
• ponownie ułóż dłonie w prawidłowej pozycji na klatce piersiowej poszkodowanego i wykonaj kolejnych 30 uciśnięć,
• podczas prowadzenia resuscytacji staraj się minimalizować wszystkie przerwy.

Kiedy można przerwać resuscytację krążeniowo-oddechową?

• kiedy nastąpi powrót oddechu poszkodowanego,
• kiedy występuje konieczność szybkiej ewakuacji z miejsca, w którym aktualnie się znajdujesz,
• kiedy jesteś fizycznie wyczerpany i nie jesteś w stanie kontynuować uciśnięć klatki piersiowej oraz oddechów ratowniczych,
• kiedy na miejsce przybywają wykwalifikowane służby ratownicze.

Należy pamiętać, że przed podjęciem działań resuscytacyjnych musi zostać wykluczone każdego rodzaju masywne krwawienie, w wyniku którego uciskanie klatki piersiowej i wdechy ratownicze nie będą przynosiły pożądanego efektu. Skutkiem ucisków będzie szybsza utrata krwi krążącej w naczyniach. W wielu przypadkach do zatamowania masywnego krwawienia może nie wystarczyć pojedyncza gaza i bandaż elastyczny.

Jak użyć defibrylatora AED?

Półautomatyczny defibrylator AED to kolejne cudowne narzędzie, którego udział w resuscytacji może być nieoceniony. Urządzenie to jest genialne w swej prostocie obsługi, a więc dostępne dla każdego, nawet laika, który nie miał z nim nigdy do czynienia. Defibrylatory coraz częściej można spotkać w miejscach użyteczności publicznej takich jak dworce kolejowe, lotniska, galerie handlowe, czy urzędy. Dlatego warto zapoznać się z działaniem tego urządzenia.
AED po uruchomieniu, dzięki komendom głosowym, przeprowadzi nas przez cały proces niezbędny do wykonania potrzebnego impulsu.
Defibrylacja przerywa nieskoordynowane działanie mięśnia sercowego w trakcie migotania komór oraz jego szybką pracę podczas częstoskurczu. Co sprawia, że wznowienie uciskania klatki piersiowej niezwłocznie po wyładowaniu daje możliwość wprowadzenia pracy serca na odpowiednie tory.
Defibrylator przeprowadzi wyładowanie wyłącznie jeśli będą ku temu wskazania, a więc ratownik nie musi się obawiać, czy podejmuje słuszną decyzję – urządzenie zrobi to za niego.
AED jest bardzo dokładny i zaleca defibrylację jedynie w przypadku wystąpienia odpowiednich wskazań.

Użycie AED

• sprawdź, czy Ty oraz poszkodowany i pozostali świadkowie zdarzenia jesteście bezpieczni,
• jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha prawidłowy, poproś kogoś o przyniesienie AED i wezwanie karetki pogotowia ratunkowego,
• rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową zgodnie z wytycznymi, które znajdują się na początku artykułu,
• gdy pojawi się defibrylator, włącz go i postępuj zgodnie z wydawanymi przez niego komendami głosowymi,
• przyklej elektrody do klatki piersiowej poszkodowanego – miejsca określone są na piktogramach znajdujących się na każdej z elektrod,
• upewnij się, że nikt nie dotyka poszkodowanego w chwili prowadzenia analizy rytmu serca przez AED,
• jeśli wyładowanie jest wskazane upewnij się, że nikt nie dotyka poszkodowanego a następnie naciśnij migający przycisk defibrylacji zgodnie z poleceniem głosowym,
• jeśli wyładowanie nie jest wskazane niezwłocznie podejmij resuscytację krążeniowo-oddechową w sekwencji 30 uciśnięć klatki piersiowej do 2 wdechów ratowniczych,
• kontynuuj postępowanie zgodnie z poleceniami głosowymi AED.

Źródło: Pro-Medic.